göktürk kitabeleri ne demek?

Göktürk Kitabeleri Hakkında Bilgi

Göktürk Kitabeleri, diğer adıyla Orhun Abideleri, Türk tarihinin ve dilinin en önemli yazılı kaynaklarındandır. 8. yüzyılda dikilmişlerdir ve Göktürkler'e ait siyasi, sosyal ve kültürel hayat hakkında değerli bilgiler sunarlar.

Kitabelerin İçeriği ve Önemi

  • Yazılış Amacı: Kitabeler, Göktürk hakanlarının halka seslenişi, öğütleri ve başarılarının anlatıldığı metinlerdir. Aynı zamanda, gelecekteki nesillere bir miras bırakma amacı da taşırlar.
  • Dil ve Alfabe: Kitabeler, Göktürk Alfabesi ile yazılmıştır. Bu alfabe, Türk diline özgü bir alfabedir ve Türk dilinin yapısını başarıyla yansıtır. Kitabelerin dili, Eski Türkçedir ve günümüz Türkçesine oldukça yakındır.
  • İçerik: Kitabelerde, Göktürk hakanlarının mücadeleleri, zaferleri, halka karşı sorumlulukları, devlet yönetimi, ahlaki değerler ve Türk milletinin birliği ve bekası gibi konular işlenir.
  • Önemli Kitabeler: En önemli Göktürk kitabeleri şunlardır:
    • Bilge Kağan Kitabesi: En kapsamlı ve en önemli kitabelerden biridir. Bilge Kağan'ın hayatı, başarıları ve öğütleri yer alır.
    • Kültigin Kitabesi: Bilge Kağan'ın kardeşi Kültigin'in kahramanlıklarını ve devlet için yaptığı hizmetleri anlatır.
    • Tonyukuk Kitabesi: Göktürk devlet adamı Tonyukuk'un hayatını, askeri başarılarını ve devlet yönetimine dair görüşlerini içerir.

Kitabelerin Keşfi ve Araştırılması

Kitabeler, 18. yüzyılda keşfedilmiş ve 19. yüzyılda çözülmüştür. Özellikle Wilhelm Thomsen'in çalışmaları, kitabelerin okunmasında büyük önem taşımıştır. Kitabeler, günümüzde Türk dili, tarihi ve kültürü araştırmaları için vazgeçilmez bir kaynaktır.